Danae  1907

Loes

Inhoudsopgave

v Pagina 3     Voorwoord

v Pagina 4     Zijn Leven

v Pagina 6     Belangrijke data

v Pagina 7     Judith

v Pagina 8    Beethoven Frieze

v Pagina 9    The Three Ages of a Women

v Pagina 10  Bart Rouwenhorst

v Pagina 11   Nawoord

Voorwoord

Waarom Gustav Klimt? Nou om een simpele reden. We hebben thuis een poster van Hygieia, en dat sprak mij wel aan. Hij had een tijd dat hij een voorkeur had voor rossige vrouwen met een blanke huid. Hij vond ze erg mooi om te schilderen. Dat is wel bijzonder. Ik vind ook het werken met goud, wat Gustav Klimt ook vaak deed, erg mooi. Hij trok zich niks aan van de mensen die zijn werk bekritiseerden. Daar heb je een sterke persoonlijkheid voor nodig. Ik hoop daarom, dat ik veel over deze man te weten kom en er later een voorbeeld aan kan nemen.

Hygieia 1900

Zijn Leven (1862-1918)

Gustav Klimt werd op 14 juli 1862 geboren in Baumgarten, een     voorstadje van Wenen. Hij  kwam uit een groot, maar arm gezin.         Gustav Klimt werd als tweede van zeven kinderen geboren. Zijn vader was een goudgraveerder, de jongere broer van Gustav Klimt, genaamd Ernst, werd later ook graveur. Ernst werkte tot zijn dood steeds samen met Gustav.  

   Op 14-jarige (1876) leeftijd kreeg Gustav Klimt een kunstzinnige opleiding op de Kunstgewerbeschule fur Kunst und Industrie in Wenen. Zeven jaar lang leert hij samen met zijn broer Ernst en Franz Matsch bij professor Ferdinand Laufberger de meest uiteenlopende technieken, van mozaïek via schilderen tot de frescotechniek. Laufberger bezorgde het trio de eerste opdrachten. In 1886 nam het trio een belangrijke opdracht aan namelijk: een reeks schilderingen voor het Burgtheater in Wenen. Toen de schilderingen klaar waren in 1888, kende de keizer Franz-Joseph aan Gustav Klimt een gouden kruis van verdienste toe. Nadat ze deze opdracht af hadden, werden de gebroeders Klimt en Franz Matsch gevraagd om de decoratie van het trappenhuis van het Kunsthistorisch Museum in Wenen af te maken, dat de bekendste schilder van die tijd, Hans Makart, niet gelukt was. Door deze opdracht begon Gustav Klimt zich anders te gedragen in de manier van schilderen. Niet helemaal meer volgens ‘de academische normen.’  Hij deed niet meer aan de klassieke motieven, maar hij voegde er fotografische, realistisch portretten aan toe en stelde zo zijn eigen tijd voor in de werken. Hij kreeg steeds meer kritiek. Gustav Klimt kreeg namelijk een heel eigen manier van schilderen. Klimt had één thema, wat een belangrijke rol ging spelen in het werk van Klimt. Dat thema was: ‘de schoonheid van vrouwen.’                    Goldfish 1902

 Hij  beeldde op zijn eigen manier vrouwen af. De meeste schilders in zijn tijd, schilderden vrouwen met kleding, Gustav Klimt daarentegen, schilderde vrouwen vaak naakt. Klimt werd tijdens zijn loopbaan daarom ook beschouwd als een pornograaf, en zijn werken werden vaak achter een scherm getoond, om vooral jonge mensen niet aan te zetten tot ontucht.

 In 1897 was de opkomst van de Wiener Sezession. In dit jaartal wordt Gustav Klimt medestichter van de ‘Sezession-beweging’, om zich te verzetten tegen de traditionele opvattingen. De Sezession-beweging was een protest beweging onder de kunstenaars. De Sezession was eerst onderdeel van het Genossenschaft Bildender Künstler Wiens, een groep van belangrijke Weense kunstenaars. Het was een exposerend gezelschap dat opgericht was in 1861. Gustav Klimt was de voorzitter van de Sezession, maar hij en zijn volgelingen werden in 1897 uit het genootschap gezet en werden onafhankelijk.

  Rond 1900, ontwikkelde de Jugendstil zich: Vrouw overheerst man. Jugendstil is een stijl die Gustav Klimt ook gebruikte. Het lijkt op de jeugd, het heeft iets romantisch, ondeugends en ook iets origineels. Klimt was niet, zoals de impressionisten, geïnteresseerd in het weer en het spel van licht en schaduw. Op een gegeven moment ging Klimt over naar een mozaïek techniek, dat komt uit de ervaringen die hij had gekregen uit een reis naar Ravenna, in Italië. Rond die tijd schilderde hij ook, het inmiddels wereld beroemde schilderij, ‘De Kus.’  Rond de tijd dat hij dit schilderij maakte, had hij een relatie met de elegante Emilie Flöge. Zij was een van Gustav Klimt’s modellen. Emilie Flöge had een kledingwinkel in die tijd. Soms  

The Kiss 1908                  ontwierp Gustav Klimt  kleding voor in haar zaak,  dat ze dan kon      

 verkopen.                                      

  In 1905 trekt Gustav Klimt zich terug uit de Sezession en richt hij de nieuwe beweging ‘Kunstschau Wien’ op waarbij hij het motto van de Sezession hanteert, namelijk: “Elk tijdperk zijn kunst en kunst haar vrijheid.” Hij werd erkend als een van de belangrijkste schilders van Wenen.

  1908. Het goud verdween en de donkere tonen heersten tot 1912 toen  Gustav Klimt in een nieuwe fase terechtkwam. In de portretten van deze periode is de levendige uitstraling van de gezichten               The Apple Tree 1916

benadrukt. Het symbolische ornament bleef,  maar het mozaïek van vroegere dagen werd vervoerd in een kleurrijk tapijt met sterke Japanse invloed. Er was ook een tijd dat Gustav Klimt landschappen schilderde. The Apple Tree, was een van zijn eerste landschappen. In 1917 werd Gustav Klimt nog tot erelid van de Academie van Schone Kunsten in Wenen en tot erelid van de

Friederike Maria Beer 1916     Academie van Schone Kunsten in München benoemd.  Klimt bleef bestuderend en zoekend tot 1918 toen een slag zijn leven beëindigde. Zijn dood kwam plotseling. Vlak na Kerstmis 1917 maakte hij een reis naar Roemenië. Op 11 januari 1918, kreeg hij een beroerte toen hij terug was in Wenen. Zijn rechterhelft van zijn lichaam, raakte verlamd. Hij werd toen opgenomen in een kliniek waar hij op 6 februari aan een longinfectie overleed. Hij is begraven op het ‘Hietzing’ kerkhof.

Belangrijke data

1862    Gustav Klimt wordt geboren

1876    Gustav Klimt krijgt een kunstzinnige opleiding op de Kunstgewerbeschule fur Kunst und Industrie in Wenen.

1886    Gustav Klimt, Ernst Klimt en Franz Matsch krijgen de opdracht om een reeks schilderingen voor het Burgtheater in Wenen te maken.

1888     keizer Franz-Joseph kende een gouden kruis van verdienste toe aan Gustav Klimt.

1897    de opkomst van de Wiener Sezession

1897    Gustav Klimt wordt de medestichter van de Sezession-beweging

±1900  de Jugendstil ontwikkelde zich

1905    Gustav Klimt stapt uit de Sezession en hij richt de nieuwe beweging ‘Kunstschau Wien’ op.

1917   Gustav Klimt wordt tot erelid van de Academie van Schone Kunsten in Wenen en tot erelid van Academie van Schone Kunsten in München benoemd.

1918    Gustav Klimt overlijdt aan een longinfectie.

Two Girls with Oleander1892

Judith                                             

Judith 1

Judith 1 is geschilderd in 1901. De techniek die Gustav Klimt gebruikt is olie op canvas, een soort doek. De afmetingen zijn 84 x 42 cm. Judith 1 staat tentoongesteld in de Österreichische Galerie. Het model dat Gustav Klimt voor dit schilderij heeft gebruikt was Adele Bloch-Bauer.

  Aan dit schilderij zit een verhaal. Judith was een bijbelse heldin, die Holofernes verleidde en hem onthoofde om haar stad, Bethulia te redden.

  Ik denk dat Gustav Klimt haar ziet als sterke vrouw. Hij zal haar zien als een heldin, met haar hoofd opgeheven. Het is een mooie, slanke vrouw. Ze heeft iets geheimzinnigs. Het goud op de achtergrond, het hoort bij het geheel en het is een overtuigend deel van de compositie en waar het, daarom, het algemene effect inbrengt. Ze heeft het hoofd van Holofernes in haar hand, zelfverzekerd. Judith zelf springt uit het doek, ze is licht geschilderd, terwijl rest, met donkere kleuren zoals het blauw en groen, geschilderd is. Gustav Klimt heeft Judith twee keer  geschilderd.

Judith 1

Judith 2

Dit is Judith 2. Dit schilderij is geschilderd in 1909. De techniek die Gustav Klimt gebruikt is ook  olie op canvas. De afmetingen zijn

178 × 46 cm. Judith 2 staat tentoongesteld in Venetië, Galleria d'arte moderna Di Ca ' Pesaro. Hij gebruikte het zelfde model als in Judith 1. Toen Judith 2 tentoongesteld werd in Wenen, werd er veel kritiek gegeven op dit schilderij. Dit is 1 van eerste werken in de overgang van de ‘gouden stijl’ naar  de werken zonder goud.

  Dit schilderij is heel anders geschilderd dan Judith 1. Ik vind dat het er meer angstaanjagend uitziet, terwijl ik Judith 1 buitengewoon mooi vind. De mooie en sensuele vrouw van het eerste portret wordt vervangen hier door de woeste vrouwelijkheid van een lichtjes duivelse ‘femme fatale.’ Ze heeft het hoofd van Holofernes in haar hand, haar vingers krom, op een ‘katachtige’ manier.  De jurk en de achtergrond met de gouden spiralen leiden tot een mooi, interessant contrast                                                                                                                                                                                                  Judith 2

Beethoven Frieze

Dit schilderij is geschilderd in 1902. Het is gemaakt op pleisterkalk. De afmetingen van dit kunstwerk zijn 220 x 470 cm. Er is gewerkt met fragmenten van spiegels, gekleurd glas en zelfs met spijkers.

  Het is gemaakt ter gelegenheid van de veertiende tentoonstelling van de Sezession. Eenentwintig kunstenaars, met inbegrip van Gustav Klimt werkten met elkaar aan een ‘Gesamtkunstwerk’. De tentoonstelling vond plaats ter ere van Max Klinger, wiens Beethoven-sculptuur het middelpunt vormde. De hele tentoonstelling werd een eerbetoon aan Beethoven. Klimt en zijn vrienden vonden Beethoven een genie. In zijn werk zagen ze de aanbidding van liefde en wat mensen daar wel niet voor over hebben.
  Gustav Klimt ontwierp zijn Beethoven Frieze voor deze tentoonstelling. Het werk was alleen bedoeld voor de duur van de tentoonstelling en werd daarom direct op de muur geschilderd met licht materiaal, zodat het gemakkelijk te verwijderen zou zijn. Dit werk is het minst bekende en meest met mythen omgeven werk van Gustav Klimt.

  Dit kunstwerk sprak mij meteen al aan. Het is voor een bepaalde gelegenheid geschilderd, voor een bepaald doel. Ze wilden dat mensen zagen, dat liefde veel waard is. De negen vrouwen op de voorgrond, zouden wel eens de negen symfonieën van Beethoven voor kunnen stellen. De man die de vrouw omhelst staat dan voor het onderdeel dat de liefde beschrijft. Er is veel met golvende lijnen gewerkt en veel met cirkelvormige figuren. Alles is erg gedetailleerd.    

Three Ages of a Women

Dit schilderij is gemaakt in 1905. Het is evenals Judith 1 en Judith 2, gemaakt op canvas. Hij gebruikte olie. De afmetingen zijn 180 x 180 cm. Het staat tentoongesteld in Rome, Galleria nazionale d’arte moderna.

  Dit is een zeer mooi schilderij. Het is erg centraal. Gustav Klimt laat het centrale gedeelte, de vrouwen, er uit springen. De achtergrond is abstract, een oppervlakte die door een brede zwarte grens wordt ingesloten. De golvende kleuren in het midden vormen een mooi contrast met het ‘verticale’ van de grijsbruine achtergrond. Het is ingevuld met cirkeltjes.

  De baby, zonder zorgen, slapend bij de middelste vrouw, is het eerste stadium van de vrouw. Ze ziet er erg vredig uit. De middelste vrouw, staat denk ik in verband met het kind. De verbintenis zijn de golvende lijnen om de beentjes van het kind en de benen van de middelste vrouw. Het lijkt of de middelste vrouw een soort van bloemen in haar haar heeft.

  Dan heb je ook nog de bejaarde vrouw. Ze heeft haar hand voor haar ogen en kijkt naar beneden. Het lijkt alsof ze verdrietig is. De achtergrond die bij de bejaarde vrouw behoort, lijkt een afscheiding van de twee andere vrouwen. Het overlapt de benen van de middelste vrouw.  Ze staat hoger dan de andere twee vrouwen, haar leven loopt op een eind.

Bart Rouwenhorst.

Bart Rouwenhorst is een hedendaagse schilder. Hij heeft een project gedaan, en gebruikte hierbij alleen roodharige modellen.

Waarom dat project? Ik bewonder de kunstenaars Dante Gabriel Rossetti en Gustav Klimt. Zij schilderden roodharigen. De kenmerken van de roodharigen zijn treffend verbeeld. Dat heeft me blijkbaar nooit meer losgelaten. Daarnaast had het allereerste model dat ik in opdracht schilderde mooi rood haar.

Gustav Klimt heeft een tijd gehad dat hij vooral roodharige modellen gebruikte. Hier vond ik de link met Bart Rouwenhorst. Ik vroeg hem zijn mening over Gustav Klimt:

 
Mijn mening, als zijnde een schilder van nu, over Gustav Klimt:
  Gustav Klimt is een traditioneel schilder. Hij begon met het maken van
portretten in opdracht, maar hij ging steeds verder. Op een gegeven moment
werd de omgeving (de jurk van de vrouw, de achtergrond) bijna belangrijker
dan het portret zelf. Dat gebruik van kleuren, en heel kenmerkend, het
gebruik van de kleur goud, is heel mooi. In zeker zin veranderde zijn
schilderstijl van figuratief naar abstract.
  Een andere manier om naar de portretkunst van Gustav Klimt te kijken is dat
je de rol van de kunstenaar niet moet overschatten. Een kunstenaar kan nog
zo creatief zijn, zonder inspiratie zal hij geen enkel kunstwerk kunnen
maken. In zekere zin is de inspiratiebron even belangrijk als de schilder.
In het geval van Klimt waren die inspiratiebronnen de vrouwen die hem
omringden. Zij verschaften hem inspiratie om zijn leven te wijden aan het
vastleggen van de vrouwelijke schoonheid. En als je het oeuvre van Klimt
goed bekijkt, dan kan je er niet om heen dat sterke, en vaak roodharige
vrouwen, bepalend waren. In het huidige Nederland is slechts 1% van de
bevolking vrouwelijk en roodharig van nature. In het Wenen van Klimt was
roodharigheid misschien wel nog zeldzamer. De impact van een mooie vrouw met
echt rood haar moet enorm zijn geweest, dat voel je ook als je zijn doeken
bekijkt.
  En die impact van roodharigheid is er nog steeds. De bijeenkomst van 150
roodharige vrouwen op 24 september 2005 in Asten, inspireerden niet alleen
mij als kunstenaar, maar het hele land kon meegenieten door middel van de
foto op de voorpagina van de Telegraaf en de SBS6 uitzending.
  Als je het zo bekijkt zijn de schilderijen van Klimt niet een afgesloten
tijdperk. De schilderijen zijn deel van een serie kunstwerken die tot op de
dag van vandaag door schilders worden gemaakt, doordat roodharige vrouwen
hen daartoe inspireren. Wie weet zal Loes over een aantal jaren ook zo'n
inspiratiebron vormen...
met een vriendelijke groet,
Bart
 
Zijn inspiratiebron om het project op te starten was het schilderij Danae van Gustav klimt. Ik vond dit ook een heel mooi schilderij en heb het daarom als titelpagina gebruikt.
 
 
Nawoord

Ik heb erg veel over Gustav Klimt geleerd en bewonder hem. Zijn schilderijen zijn erg mooi. Voordat ik aan dit werkstuk begon, kende ik maar 1 schilderij van Gustav Klimt en dat was Hygeiai. Nu dat ik meer van zijn schilderingen heb gezien, bewonder ik de man nog meer.

  Ik vond het erg moeilijk om zijn werken te beschouwen en te vertellen wat ik er op zag. Het geef een bepaald gevoel als je naar een schilderij gaat kijken en dat is dan moeilijk uit te drukken in woorden.

  Ik wil de schilder Bart Rouwenhorst bedanken voor zijn medewerking. Ik vind het heel aardig van hem dat hij mij zijn mening wilde geven en ben daar zeer dankbaar voor.

The Women Friends 1916