ANALYSE VAN BART
 
 
Bart,

Je leidt een interessant leven, maar ook een beetje ongrijpbaar. Je bent er zeer goed in om veel van jezelf te laten zien en steeds meer mysterie te laten ontstaan, tenminste in mijn ogen. Je hebt erg veel kanten. Ik vind het ook intrigerend om zo een kijkje in je leven te krijgen, een leven wat heel anders is dan het mijne.
Om terug te komen op wat je over Herman Brood zei: jij leidt inderdaad ook een apart leven. Je trekt je eigen plan en houdt erg van uitdagingen. Ik begrijp geloof ik wel waarom je veel vrouwelijke vrienden hebt. Je hebt iets vertrouwelijks, iets uitdagends, iets loyaals en lijkt moeilijk te doorgronden. Aan mij nu de eer om dat toch te proberen:

 

 
Ik ontmoette Bart op het Jazz-festival van Breda in mei 2004. Ik was aan het dansen met wat rosé achter de kiezen, toen Bart op me af stapte en vroeg of hij me iets mocht vragen. Dat  mocht hij. "Hoe zou je het vinden om model te zijn voor een schilderij van mij?" of iets dergelijks. Ik reageerde nogal verbaasd en dacht in eerste instantie dat het een versiertruck was, maar wel een originele. Wat afwachtend reageerde ik en somde zaken op waardoor ik dacht niet geschikt te zijn en waardoor ik dacht dat Bart zijn pogingen zou staken. Echter, Bart ging op het onderwerp door. Ik dacht: "Goh, hij is wel volhardend" en dacht hem klem te hebben door te zeggen dat ik dan eerst wat meer informatie wilde, door bijvoorbeeld het bezoeken van een website. Tot mijn verbazing, reageerde Bart enthousiast. Hij zei dat hij zich de terughoudendheid kon voorstellen en noemde me de website. Nadat ik dit had herhaald, met het doel het goed te onthouden en had beloofd een kijkje te zullen nemen, eindigde onze eerste ontmoeting, waarna we ieder weer verder gingen met 'jazzen'.

Na deze ontmoeting heb ik met enige terughoudendheid een kijkje genomen op de website van Bart en wat schetste mijn verbazing? Hij bleek een echte schilder te zijn! En dan niet zomaar een of andere winterschilder, maar een daadwerkelijke kunstschilder die verdomd mooie dingen had geschilderd. Vanaf dat moment vond ik het een spannend vooruitzicht om misschien wel model te zijn voor een schilderij van Bart. Onze volgende contactmomenten vonden plaats op MSN en per e-mail. Ik hakte de knoop door en in overleg met mijn vriend besloot ik de uitdaging aan te gaan. Bart reageerde erg verheugd en een tikkeltje zelfverzekerd, door te zeggen dat nog nooit een eventueel model de uitnodiging had afgeslagen.

Ik had, zoals eerder beschreven, zijn website bezocht en daarop een foto van Bart gezien. Hierbij viel me op dat Bart eruitzag als een echte Nederlandse jongen: kort blond haar, blauwe ogen met een vrolijke uitstraling wat versterkt werd door zijn guitige lach. Al snel probeerden we beiden te achterhalen met wat voor iemand we van doen hadden. Dat het niet gemakkelijk is om binnen korte tijd een helder beeld van Bart te krijgen, werd me al gauw duidelijk. Gedurende de eerste internet contact momenten, viel het me op dat Bart ervan houdt de ander uit te dagen en over zichzelf wat tipjes van de sluier op te lichten. Hierbij moet dan gedacht worden aan bijvoorbeeld hints over zijn turbulente liefdesleven. Uit wat hij hierover in summiere bewoordingen vertelde, kon ik opmaken dat hij er meerdere 'partners' op na hield. Zo liet hij een keer doorschemeren dat zowel zijn ex-partner als zijn huidige 'minnares' (zoals Bart haar noemde) waren blijven slapen. Het verbaasde me enigszins dat hij zo snel hierover iets vertelde aan een voor hem vrij onbekend persoon. Bart ging blijkbaar voorbij aan het feit dat in een zo vroeg stadium van kennismaken dit ook een afschrikkend effect kan hebben voor de ander. Dit was echter niet helemaal het geval. Het had mijns inziens iets eerlijks, ontwapenends. Toch kon ik me niet geheel aan de indruk onttrekken dat hij er iets over zichzelf mee neer wilde zetten. Het kwam op mij over, zeker ook na latere contacten, dat hij niet "gewoon" wil zijn. Hij wil zich van de massa onderscheiden op verschillende manieren, waar zijn levensstijl op het gebied van partners er een van was. We probeerden een datum te prikken voor een afspraak. In eerste instantie zou mijn vriend, Friso, ook mee gaan, maar door logistieke problemen (te actief gefietst in Limburg waardoor hij weinig puf meer had om zich 's avonds naar Breda te begeven) ging dat niet door. We maakten hierna een eerste afspraak voor maandag 7 juni.
 

 
Vanaf het moment dat we elkaar ontmoet hadden, had Bart sterk de indruk dat ik een behoorlijk laag zelfbeeld had. Dit klopte gedeeltelijk ook wel. Ik begreep ook goed waarom hij dit had; ik had namelijk al mijn mindere punten meteen naar voren gebracht, om zeker te weten dat ook hij wist waar hij aan begon door mij als model te vragen. Maar Bart was wat star in zijn standpunt en leek weinig open te staan voor mijn argumenten dat mijn zelfbeeld wellicht beter was dan het beeld wat ik in eerste instantie had geschetst. Ook probeerde Bart vanaf het moment dat we een datum hadden geprikt te peilen of ik erg zenuwachtig was. Ik kreeg sterk het vermoeden dat hij dat graag wilde en ook dacht dat het zo was. Wederom had Bart weinig oren naar mijn gedeeltelijke ontkenning daaromtrent; hij bleef erop terugkomen en probeerde op die manier de latent aanwezige zenuwen minder latent te laten zijn. Echter, ik werd juist steeds minder zenuwachtig en was erg benieuwd naar de ervaring van het model-zijn. Uiteindelijk voelde Bart dit volgens mij ook aan. (later vertelde Bart dat hij de zenuwen van een model meestal benoemt met als doel haar er bewust van te maken en de spanning op die manier te verminderen)

Op de dag dat we afgesproken hadden, was het erg warm. Ik vertrok naar Breda en was even voor het afgesproken tijdstip bij zijn mooie woning in het centrum. Ik maakte (opnieuw) kennis met Bart. Wat me hierbij meteen opviel was de rust die hij uitstraalde, in tegenstelling tot wat ik verwacht had naar aanleiding van ons internet contact. Bart beschikt over  capaciteiten om de ander al snel ontspannen te laten voelen, een belangrijke eigenschap voor een schilder. We praatten wat en hij liet me foto's zien van voor hem belangrijke personen. Op de foto's waren verschillende mensen te zien, van nichtjes tot goede vriendinnen. Hij maakte hierbij nog een opmerking over de lijstjes van de foto's: hij had de foto's namelijk allemaal als cadeau gekregen. Hij zei hierover: "Grappig hè, dat mensen zoveel aandacht aan een mooie lijst schenken als het om een foto van henzelf gaat". Zo had ik het zelf niet benaderd: ik zou denken dat mensen voor wie hij betekenis heeft hem een cadeau gaven en dat er een beetje fleurig uit wilden laten zien en dus de moeite hadden genomen om er een mooi lijstje bij uit te zoeken. Dit is op zich wel een typerende opmerking voor Bart in mijn ogen. Soms kan hij een opmerking plaatsen, waar je even verbaasd van bent en daarna al snel de neiging hebt om er (verontwaardigd) op te reageren. Vaak zegt hij dan achteraf dat hij het niet zo stellig  bedoelde, meer als grap. Maar hij lijkt deze opmerkingen wel bewust te droppen, misschien om de ander te testen? Dit kunnen allerlei opmerkingen zijn, bijvoorbeeld arrogante opmerkingen, confronterende, suggestieve vragen of zeer stellige meningen. Als je daar dan even over gediscussieerd hebt, blijkt meestal dat hij wat minder stellig is als hoe de opmerkingen in eerste instantie overkomen. 

Na wat gepraat te hebben, werd het tijd voor "het echte werk", de eerste schets. Ook hierbij verstond Bart de kunst een ontspannen sfeer te creëren door grotendeels aan mij over te laten om dat te doen waar ik me prettig bij voelde. Tijdens het schetsen, moest ik Bart op een gegeven moment aankijken zodat hij "mijn blik kon vangen op papier". Normaal gesproken kan het vervelend zijn om iemand langer aan te kijken, maar aangezien Bart een professionele werkhouding had en rustig schetste en ook serieus was, voelde het niet vervelend.
Ook gedurende de rest van de dag was de sfeer ontspannen, waardoor ik me op mijn gemak voelde om mezelf te laten zien. Onderwijl spraken we wat over Bart, omdat ik een stuk over hem zou schrijven. Het was me al eerder opgevallen dat Bart erg goed is in het onderwerp van zich af te draaien. Telkens als we het even over hem hadden, wist hij weer een vraag te stellen, waardoor het weer over mij ging. Volgens mij komt dat door 2 dingen: ten eerste is Bart volgens mij ook daadwerkelijk geïnteresseerd in anderen. Hij wil graag weten hoe iemand in elkaar steekt en schroomt dan ook niet om verdiepende vragen te stellen. Ten tweede lijkt hij het juist wat lastiger te vinden om zelf het achterste van zijn tong te laten zien. Ik denk dat hij liever een soort mist om zich heen houdt en dat hij misschien bang is om zichzelf te laten zien. Het lijkt alsof hij dit eng vindt omdat hij misschien denkt dat anderen hem wellicht minder interessant zouden vinden als hij wat opener zou zijn?

Als ik Bart in één uitdrukking zou moeten omschrijven, is dat: ogenschijnlijk contrast. Wat ik tot nu toe van hem ervaren heb, is dat hij bijvoorbeeld aan de ene kant gaat voor wat hij wil bereiken en ook al ergens is. Aan de andere kant lijkt hij zoekend naar de juiste vorm. Zo werd me dit bijvoorbeeld duidelijk toen we even spraken over het image als schilder. Hij mijmerde wat over Peter Klashorst die door negatief in het nieuws te komen een hoop publiciteit en bekendheid heeft gehad. Het is uiteindelijk een goede commerciële move geweest. Door de manier waarop Bart hierover sprak, kreeg ik de indruk dat hij zelf erg ver zou gaan om bekend schilder te worden, een van zijn grote dromen. En dat vond ik  tegenstrijdig aan het beeld wat ik van hem had. Iemand die passie heeft voor de kunst en het schilderen en daarom bekend wil worden, wil dat niet bereiken door een slaatje te slaan uit negatieve publiciteit dacht ik. Maar dat weerspiegelt de commerciële kant van Bart. Om deze twee in mijn ogen uitersten tot een geheel te brengen, lijkt me een lastige zaak. Een andere schijnbare tegenstelling vind ik het vrouwenthema in zijn leven. Zoals Bart spreekt over zijn liefdesleven en zijn passie voor vrouwen; het is een centraal thema in zijn leven. Hij heeft wat ondeugends als hij daarover spreekt; zijn felle blauwe ogen krijgen een vonkje, zoals bij een jongetje te zien is wanneer hij praat over de grote brandweerauto die hij voor Kerst zou willen krijgen. Begerig is misschien het goede woord. Tijdens het  'werken' is hier op die manier weinig van te merken. Hij is dan erg respectvol, houdt gepaste afstand en ik merkte weinig van het uitdagende. Hij heeft in zijn rol als kunstenaar iets rustigs, respectvols en professionele afstandelijkheid.  Een derde in mijn ogen opvallende tegenstelling is zijn opleiding en voormalig werk tegenover het beoefenen van kunst. Misschien heb ik te weinig zicht op zijn voormalige werkzaamheden en opleiding, maar het komt op mij wat saai over. Misschien is saai niet het goede woord. Het is anders dan kunst omdat het gestructureerd, vastomlijnd, productmatig, emotieloos is. Terwijl schilderen juist allesbehalve die kenmerken bevat. Scheppend, onzekere toekomst, onzekere financiële situatie, creatief, vernieuwend, met gevoel.

Maar als ik dan Bart hoor praten over zijn voormalige werkzaamheden en interessen op dat gebied, zie ik tot mijn verbazing ook die flikkering in de ogen, zij het in mindere mate dan wanneer hij het over schilderen of vrouwen heeft.
 

 
 
Bart heeft ook een galante en gastvrije kant. Zoals zijn vriendin het verwoordde: "Bart is de grootste slijmbal die er bestaat". Hij wil het anderen graag naar de zin maken, natuurlijk komt dit ook zijn werk ten goede, maar hij lijkt het niet alleen met die reden te doen. Hij wil anderen ook vanuit zichzelf op het gemak laten voelen en maakt van zijn hart geen moordkuil. Zo is hij ook zeer complimenteus. In ons contact tot nu toe had dat ook een andere functie: mijn onzekerheden wegnemen. Hij vindt namelijk dat die onterecht zijn. Ook weer leuk om te zien en te horen dat hij zelf ook veel onzekerheden heeft (in het land der blinden is de eenoog koning). Bart verstaat de mooie kunst om ander een goed "ik-gevoel" te geven. Leuke bijkomstigheid. Om nog eens terug te komen op een eerdergenoemd punt, namelijk dat ik denk dat hij het tot op zekere hoogte best belangrijk vindt hoe anderen hem zien. Hij wil niet gewoon zijn. Hij komt uit een milieu waar iedereen voor een baas werkte, vertelde hij. Bart is de eerste die de sprong in het diepe heeft gewaagd en minder zekerheden (maar daardoor ook meer uitdagingen) in het leven aanvaardt om daaruit juist nieuwe mooie dingen te beleven en meer genoegdoening uit het leven te halen. Maar hij wil graag nog meer 'anders-zijn'.

Wat me wel verbaasde aan Bart, is zijn luiigheid. Zelf noemt hij het liever anders. "Hij besteed graag dingen uit, zodat hij zich kan bezighouden met echt belangrijke zaken, zoals schilderen". Zo laat hij graag voor zich koken en hij zou dan de afwas op zich nemen (lijkt me wel erg makkelijk met een afwasmachine....) Maar ook hier weet hij het weer mooi te verbuigen. Als mensen voor de eerste keer bij hem komen eten en hij laat ze koken, dan is dat vooral om ze op het gemak te stellen, dan hebben ze iets omhanden in plaats van zich ongemakkelijk neer te laten ploffen op de bank. Tsja.... zo kan je het ook zien. Maar goed, hij krijgt het dus wel voor elkaar. 

Bart lijkt een gezonde man die zijn leven op het moment lijkt in te vullen met datgene wat hij het liefst doet: genieten in breedste zin van het woord. Hij vertoont wat narcistische trekjes, maar ze staan zijn functioneren niet in de weg. En onder dit narcisme, wat ook een manier lijkt te zijn om zich staande te houden, zit onzekerheid en twijfel of het goed is zoals het is. Onzekerheid op het gebied van wat hij nu eigenlijk nog meer wil en vooral 'hoe' lijkt het soms bezig te houden. Zoals eerder beschreven, lijkt het een man van tegenstellingen en ook hierin, want hij weet ook weer heel goed wat hij wil. Bart houdt van nieuwe dingen in het leven en  dan vooral van mensen. Het uiterlijk van mensen interesseert hem, maar het innerlijk intrigeert hem.
 

 
home