Vanaf het moment dat we elkaar
ontmoet hadden, had Bart sterk de indruk dat ik een behoorlijk laag zelfbeeld
had. Dit klopte gedeeltelijk ook wel. Ik begreep ook goed waarom hij dit
had; ik had namelijk al mijn mindere punten meteen naar voren gebracht,
om zeker te weten dat ook hij wist waar hij aan begon door mij als model
te vragen. Maar Bart was wat star in zijn standpunt en leek weinig open
te staan voor mijn argumenten dat mijn zelfbeeld wellicht beter was dan
het beeld wat ik in eerste instantie had geschetst. Ook probeerde Bart
vanaf het moment dat we een datum hadden geprikt te peilen of ik erg zenuwachtig
was. Ik kreeg sterk het vermoeden dat hij dat graag wilde en ook dacht
dat het zo was. Wederom had Bart weinig oren naar mijn gedeeltelijke ontkenning
daaromtrent; hij bleef erop terugkomen en probeerde op die manier de latent
aanwezige zenuwen minder latent te laten zijn. Echter, ik werd juist steeds
minder zenuwachtig en was erg benieuwd naar de ervaring van het model-zijn.
Uiteindelijk voelde Bart dit volgens mij ook aan. (later vertelde Bart
dat hij de zenuwen van een model meestal benoemt met als doel haar er bewust
van te maken en de spanning op die manier te verminderen)
Op de dag dat we afgesproken
hadden, was het erg warm. Ik vertrok naar Breda en was even voor het afgesproken
tijdstip bij zijn mooie woning in het centrum. Ik maakte (opnieuw) kennis
met Bart. Wat me hierbij meteen opviel was de rust die hij uitstraalde,
in tegenstelling tot wat ik verwacht had naar aanleiding van ons internet
contact. Bart beschikt over capaciteiten om de ander al snel ontspannen
te laten voelen, een belangrijke eigenschap voor een schilder. We praatten
wat en hij liet me foto's zien van voor hem belangrijke personen. Op de
foto's waren verschillende mensen te zien, van nichtjes tot goede vriendinnen.
Hij maakte hierbij nog een opmerking over de lijstjes van de foto's: hij
had de foto's namelijk allemaal als cadeau gekregen. Hij zei hierover:
"Grappig hè, dat mensen zoveel aandacht aan een mooie lijst schenken
als het om een foto van henzelf gaat". Zo had ik het zelf niet benaderd:
ik zou denken dat mensen voor wie hij betekenis heeft hem een cadeau gaven
en dat er een beetje fleurig uit wilden laten zien en dus de moeite hadden
genomen om er een mooi lijstje bij uit te zoeken. Dit is op zich wel een
typerende opmerking voor Bart in mijn ogen. Soms kan hij een opmerking
plaatsen, waar je even verbaasd van bent en daarna al snel de neiging hebt
om er (verontwaardigd) op te reageren. Vaak zegt hij dan achteraf dat hij
het niet zo stellig bedoelde, meer als grap. Maar hij lijkt deze
opmerkingen wel bewust te droppen, misschien om de ander te testen? Dit
kunnen allerlei opmerkingen zijn, bijvoorbeeld arrogante opmerkingen, confronterende,
suggestieve vragen of zeer stellige meningen. Als je daar dan even over
gediscussieerd hebt, blijkt meestal dat hij wat minder stellig is als hoe
de opmerkingen in eerste instantie overkomen.
Na wat gepraat te hebben,
werd het tijd voor "het echte werk", de eerste schets. Ook hierbij verstond
Bart de kunst een ontspannen sfeer te creëren door grotendeels aan
mij over te laten om dat te doen waar ik me prettig bij voelde. Tijdens
het schetsen, moest ik Bart op een gegeven moment aankijken zodat hij "mijn
blik kon vangen op papier". Normaal gesproken kan het vervelend zijn om
iemand langer aan te kijken, maar aangezien Bart een professionele werkhouding
had en rustig schetste en ook serieus was, voelde het niet vervelend.
Ook gedurende de rest van
de dag was de sfeer ontspannen, waardoor ik me op mijn gemak voelde om
mezelf te laten zien. Onderwijl spraken we wat over Bart, omdat ik een
stuk over hem zou schrijven. Het was me al eerder opgevallen dat Bart erg
goed is in het onderwerp van zich af te draaien. Telkens als we het even
over hem hadden, wist hij weer een vraag te stellen, waardoor het weer
over mij ging. Volgens mij komt dat door 2 dingen: ten eerste is Bart volgens
mij ook daadwerkelijk geïnteresseerd in anderen. Hij wil graag weten
hoe iemand in elkaar steekt en schroomt dan ook niet om verdiepende vragen
te stellen. Ten tweede lijkt hij het juist wat lastiger te vinden om zelf
het achterste van zijn tong te laten zien. Ik denk dat hij liever een soort
mist om zich heen houdt en dat hij misschien bang is om zichzelf te laten
zien. Het lijkt alsof hij dit eng vindt omdat hij misschien denkt dat anderen
hem wellicht minder interessant zouden vinden als hij wat opener zou zijn?
Als ik Bart in één
uitdrukking zou moeten omschrijven, is dat: ogenschijnlijk contrast. Wat
ik tot nu toe van hem ervaren heb, is dat hij bijvoorbeeld aan de ene kant
gaat voor wat hij wil bereiken en ook al ergens is. Aan de andere kant
lijkt hij zoekend naar de juiste vorm. Zo werd me dit bijvoorbeeld duidelijk
toen we even spraken over het image als schilder. Hij mijmerde wat over
Peter Klashorst die door negatief in het nieuws te komen een hoop publiciteit
en bekendheid heeft gehad. Het is uiteindelijk een goede commerciële
move geweest. Door de manier waarop Bart hierover sprak, kreeg ik de indruk
dat hij zelf erg ver zou gaan om bekend schilder te worden, een van zijn
grote dromen. En dat vond ik tegenstrijdig aan het beeld wat ik van
hem had. Iemand die passie heeft voor de kunst en het schilderen en daarom
bekend wil worden, wil dat niet bereiken door een slaatje te slaan uit
negatieve publiciteit dacht ik. Maar dat weerspiegelt de commerciële
kant van Bart. Om deze twee in mijn ogen uitersten tot een geheel te brengen,
lijkt me een lastige zaak. Een andere schijnbare tegenstelling vind ik
het vrouwenthema in zijn leven. Zoals Bart spreekt over zijn liefdesleven
en zijn passie voor vrouwen; het is een centraal thema in zijn leven. Hij
heeft wat ondeugends als hij daarover spreekt; zijn felle blauwe ogen krijgen
een vonkje, zoals bij een jongetje te zien is wanneer hij praat over de
grote brandweerauto die hij voor Kerst zou willen krijgen. Begerig is misschien
het goede woord. Tijdens het 'werken' is hier op die manier weinig
van te merken. Hij is dan erg respectvol, houdt gepaste afstand en ik merkte
weinig van het uitdagende. Hij heeft in zijn rol als kunstenaar iets rustigs,
respectvols en professionele afstandelijkheid. Een derde in mijn
ogen opvallende tegenstelling is zijn opleiding en voormalig werk tegenover
het beoefenen van kunst. Misschien heb ik te weinig zicht op zijn voormalige
werkzaamheden en opleiding, maar het komt op mij wat saai over. Misschien
is saai niet het goede woord. Het is anders dan kunst omdat het gestructureerd,
vastomlijnd, productmatig, emotieloos is. Terwijl schilderen juist allesbehalve
die kenmerken bevat. Scheppend, onzekere toekomst, onzekere financiële
situatie, creatief, vernieuwend, met gevoel.
Maar als ik dan Bart hoor
praten over zijn voormalige werkzaamheden en interessen op dat gebied,
zie ik tot mijn verbazing ook die flikkering in de ogen, zij het in mindere
mate dan wanneer hij het over schilderen of vrouwen heeft.
|